Zakon Świętego Franciszka z Asyżu – duchowość, misja i dziedzictwo

Kim są franciszkanie?

Zakon Braci Mniejszych, znany dziś szeroko jako franciszkanie, to wspólnota zakonna oparta na duchowości i ideałach Świętego Franciszka z Asyżu. Od ponad ośmiu wieków zakon ten niesie światu przesłanie pokoju, dobra i miłości do Boga oraz całego stworzenia. Choć jego początki sięgają XIII wieku, franciszkanie pozostają dziś jedną z najbardziej dynamicznych i rozpoznawalnych rodzin zakonnych w Kościele katolickim, obecnych na wszystkich kontynentach.

Zakon powstał w 1209 roku, kiedy to papież Innocenty III ustnie zatwierdził regułę życia wspólnoty gromadzącej się wokół Franciszka z Asyżu. Reguła ta była prosta i radykalna: życie według Ewangelii w duchu ubóstwa, braterstwa i pokuty. W ciągu kilku lat do Franciszka dołączyli liczni naśladowcy, a ich liczba rosła tak szybko, że potrzebna była struktura organizacyjna i formalne zatwierdzenie.

W 1223 roku papież Honoriusz III zatwierdził ostateczną wersję reguły bullą „Solet annuere”. W ten sposób zakon otrzymał oficjalne miejsce w Kościele. Szybko rozprzestrzenił się po Europie i poza nią, a jego misjonarze docierali do najbardziej odległych zakątków świata.

Trzy gałęzie jednego ducha

Z czasem, w wyniku reform i różnic w interpretacji charyzmatu św. Franciszka, zakon podzielił się na trzy główne wspólnoty, które dziś tworzą tzw. I Zakon franciszkański:

• Bracia Mniejsi (OFM) – ich znakiem jest brązowy habit przepasany białym sznurem. Pracują w duszpasterstwie, misjach i dziełach charytatywnych;

• Bracia Mniejsi Kapucyni (OFMCap) – odznaczają się prostym stylem życia, noszą habit z charakterystycznym kapturem. Silnie zaangażowani w ewangelizację, rekolekcje i pomoc ubogim;

• Bracia Mniejsi Konwentualni (OFMConv) – to gałąź, która od początku podkreślała potrzebę wiedzy, druku i obecności w miastach. Ich habit jest czarny lub szary, a życie zakonne często łączy się z nauką, mediami, wydawnictwami i duszpasterstwem parafialnym.

Franciszkanie Konwentualni – dziś i jutro

Bracia Mniejsi Konwentualni to jedna z najbardziej rozpoznawalnych wspólnot franciszkańskich w Polsce. Ich najważniejszym ośrodkiem jest Niepokalanów, założony przez św. Maksymiliana Marię Kolbego – wielkiego franciszkanina i męczennika Auschwitz. Drugim, równie znaczącym miejscem, jest klasztor w Krakowie, obecny nieprzerwanie od 1237 roku.

Franciszkanie prowadzą dziś:
– sanktuaria maryjne i świętych,
– parafie miejskie i wiejskie,
– domy rekolekcyjne i klasztory kontemplacyjne,
– wydawnictwa, media katolickie (np. Radio Niepokalanów),
– dzieła miłosierdzia (schroniska, jadłodajnie, praca z osobami uzależnionymi),
– działalność misyjną w Afryce, Azji i Ameryce Południowej.

Co czwarty polski franciszkanin konwentualny pracuje poza granicami kraju, niosąc Ewangelię ludziom w najodleglejszych miejscach.

Młodzież, powołania, duchowość

Ważnym polem ich działalności jest formacja młodych: franciszkanie prowadzą duszpasterstwa młodzieży, organizują rekolekcje powołaniowe, dni skupienia i wydarzenia takie jak „Spotkanie Młodych w Niepokalanowie”. Duchowość franciszkańska jest otwarta i serdeczna, pełna miłości do stworzenia, braterstwa i prostoty życia.

To również duch miłości do Kościoła, posłuszeństwa papieżowi i szacunku dla kapłanów, niezależnie od ich słabości. Franciszkanie uczą służby, obecności, modlitwy i działania w duchu Chrystusowym.

Święty Franciszek z Asyżu – źródło i inspiracja

Postać św. Franciszka z Asyżu pozostaje fundamentem dla każdego franciszkanina. Ten syn bogatego kupca z Umbrii porzucił życie w luksusie, by całkowicie oddać się Chrystusowi. Żył w ubóstwie, wśród ubogich, kochał naturę, zwierzęta i ludzi. Był pierwszym, który zorganizował żywą szopkę, i pierwszym stygmatykiem Kościoła.

Franciszek głosił Ewangelię z mocą i prostotą. Jego zawołanie: „Pokój i dobro” do dziś jest symbolem franciszkańskiego stylu życia. Był misjonarzem, mistykiem i pokutnikiem, ale też bratem wszystkich. Jego duch żyje w zakonach, które powstały z jego inspiracji.

Zakon Świętego Franciszka z Asyżu to żywe świadectwo Ewangelii w świecie. To wspólnota ludzi odważnych, ubogich w duchu, gotowych służyć i kochać. Wspólnota, która nieustannie odnawia swoje powołanie do bycia znakiem Bożej miłości. W czasach niepokoju i zamętu głoszą pokój, nadzieję i miłosierdzie. I robią to z pokorą – na wzór Biedaczyny z Asyżu.